Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng bộ tiêu chí khoa học về phân loại xanh quốc gia
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang chủ trì tiến hành nghiên cứu, xây dựng một bộ tiêu chí khoa học về phân loại xanh quốc gia.
Đó là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc, tại Hội thảo: “Net Zero – Chuyển dịch Xanh: Cơ hội cho người dẫn đầu”, do Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) tổ chức sáng 27/6/2023.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, JETP sẽ huy động 15,5 tỷ USD nguồn tài chính từ khối tư nhân và Chính phủ trong 3 – 5 năm tới để hỗ trợ quá trình chuyển dịch xanh của Việt Nam. |
Chuyển dịch hai ngành điện gió và điện mặt trời, tiềm năng đóng góp vào GDP lên đến 70 – 80 tỷ USD
Sau phiên 1 có chủ đề “Net Zero – Lợi thế người dẫn đầu”, Hội thảo diễn ra phiên 2 có chủ đề “Net Zero – Đòn bẩy chính sách”. Tại phiên tọa đàm này, nhiều nội dung được bàn luận chuyên sâu về đề án xây dựng thị trường giao dịch tín chỉ carbon, khi mà thông qua thị trường này, có thể tăng cường giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy phát triển công nghệ phát thải thấp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Chi sẻ tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, Việt Nam đã trở thành một trong 3 quốc gia, sau Nam Phi và Indonesia tham gia Tuyên bố chính trị thiết lập Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng JETP với các đối tác quốc tế vào tháng 12/2022.
Đây là bước đi cụ thể để huy động nguồn lực tài chính và công nghệ, góp phần hỗ trợ Việt Nam thực hiện chủ trương, chính sách của mình về xây dựng nền kinh tế xanh, thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ngày 15/5/2023, Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, trong đó, việc triển khai JETP với sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế được nhấn mạnh thông qua việc thúc đẩy phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, hướng tới đạt phát thải đỉnh vào năm 2030.
Trước mắt, JETP sẽ huy động 15,5 tỷ USD nguồn tài chính từ khối tư nhân và Chính phủ trong 3 – 5 năm tới để hỗ trợ quá trình chuyển dịch xanh của Việt Nam, nhằm đạt được các mục tiêu mới với sự hỗ trợ của các tổ chức.
Các diễn giả, khách mời tham gia phiên 2 với chủ đề “Net Zero – Đòn bẩy chính sách”. |
Do đó, việc huy động nguồn lực để thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và chuyển dịch năng lượng công bằng sẽ giúp Việt Nam giải quyết thách thức kép từ biến đổi khí hậu và sự cấp thiết phải cắt giảm khí nhà kính nhưng vẫn đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, trong khuôn khổ hợp tác giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư với Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG) về thúc đẩy tăng trưởng xanh ở Việt Nam, kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy, tính riêng đối với chuyển dịch hai ngành điện gió và điện mặt trời, tiềm năng đóng góp vào GDP lên đến 70 – 80 tỷ USD và tạo ra khoảng 90.000 – 100.000 việc làm trực tiếp;
Hệ sinh thái Hydro sạch dựa trên nền tảng năng lượng tái tạo có tiềm năng đóng góp 40 – 45 tỷ USD vào GDP mỗi năm, tạo ra khoảng 40.000 – 50.000 việc làm, mang lại lợi ích cho cả thị trường nội địa lẫn tiềm năng xuất khẩu đến các nước phát triển trên thế giới. Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, thúc đẩy tăng trưởng xanh mở ra cơ hội chưa từng có cho hợp tác đầu tư kinh doanh hiệu quả giữa các doanh nghiệp trong nước và các tập đoàn đa quốc gia trong các lĩnh vực then chốt hướng tới nền kinh tế xanh.
Với tiềm năng, vị thế địa kinh tế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam đang đứng trước cơ hội rất lớn trong tăng trưởng xanh để có thể chuyển mình, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, tạo đà cho bước nhảy vọt về phát triển kinh tế – xã hội và môi trường.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng bộ tiêu chí khoa học về phân loại xanh quốc gia
Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang là đơn vị chắp bút cho Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. “Việc phát triển bền vững đến từ khía cạnh hiệu quả. Nếu chúng ta không chú ý đến môi trường, phát triển bền vững, chúng ta sẽ chịu tác động rất xấu tới người dân, doanh nghiệp, vượt quá lợi ích kinh tế mà các giai đoạn trước mang lại. Net Zero – tăng trưởng xanh là vấn đề phức tạp giữa mục tiêu phát triển kinh tế và mục tiểu phát triển bền vững, nhất là với các quốc gia đang phát triển và đang chuyển đổi như Việt Nam”, bà nhấn mạnh.
Bà Ngọc bày tỏ hoàn toàn đồng tình với thông điệp của chương trình rằng, đây là nhiệm vụ chính trị của Chính phủ và của cả người dân. “Sự quản trị tổng thể của Chính phủ mang tính cốt lõi xem chúng ta có thể phát triển bền vững hay không. Mục tiêu Net Zero phải có sự thay đổi hoàn toàn về nhận thức, tư duy hoạch định chính sách, lượng hóa chuyển đổi theo đổi mới sáng tạo”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói.
Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng Xanh có 10 định hướng chiến lược với các ngành, lĩnh vực cùng 8 nhóm giải pháp. Kế hoạch hành động Tăng trưởng Xanh quốc gia cũng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với 134 hoạt động cụ thể. Trong đó nhấn mạnh giải pháp ưu tiên, khả thi, sẵn sàng nguồn lực, đồng lợi ích và có khả năng lan tỏa thay vì các phương án chỉ khả thi về kinh tế.
Một điểm nhấn nữa của tăng trưởng xanh là cân bằng và hiệu quả, theo đó chiến lược này nhằm thay đổi cơ cấu nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng.
“Đây là những lợi ích mang tính dài hạn. Chúng ta càng làm sớm, càng hiệu quả và rủi ro càng thấp. Chúng tôi đã lượng hóa, bổ sung chính sách, dự báo lượng CO2 phát thải theo kịch bản tối ưu và hiệu quả. Hạn chế phát thải khi chúng ta tăng trưởng nhanh cần các giải pháp công nghệ công trình và phi công trình”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, bà Ngọc cũng nêu lên trách nhiệm của doanh nghiệp và cộng đồng. Về phía quản lý nhà nước, cần khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, giảm hiệu ứng nhà kính trong quá trình sản xuất kinh doanh. Khi xây dựng một trong những quan điểm xuyên suốt không phải là vị thế quốc gia mà là lợi ích ngắn hạn, dài hạn cho mỗi người dân. Mục tiêu tăng trưởng xanh là bình đẳng, bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau. Thực hiện tăng trưởng xanh sẽ giảm bệnh tật, đem lại ích cho tất cả các đối tượng, trong đó nhóm yếu thế sẽ được hưởng lợi hơn hết.
“Không phải bây giờ mà chúng ta đã chuẩn bị chiến lược tăng trưởng xanh từ rất lâu. Chiến lược tăng trưởng xanh nay được điều chỉnh để phù hợp với các cam kết của Việt Nam. Hàng loạt chính sách tăng trưởng xanh đã bắt đầu hình thành. Công tác truyền thông cũng có vai trò quan trọng trong tăng trưởng xanh”, bà nhấn mạnh.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang chủ trì tiến hành nghiên cứu, xây dựng một bộ tiêu chí khoa học về phân loại xanh quốc gia, là cơ sở lựa chọn các dự án đầu tư, cũng như lượng hóa, đánh giá tiến bộ của tăng trưởng xanh.
Bà cho biết, để triển khai tăng trưởng xanh cần bộ tiêu chí phân loại xanh quốc gia để làm cơ sở thực hiện. Đến năm 2022, đã có 30 quốc gia xây dựng bộ tiêu chí xanh.
Đối với Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng bộ tiêu chí phân loại xanh quốc gia hài hòa về nhiều yếu tố, trong đó lựa chọn các dự án đầu tư xanh, huy động nguồn lực trong nước và quốc tế, giúp lượng hóa tiến độ tăng trưởng xanh. Nhờ đó các dự án xanh có điều kiện nguồn tiếp cận tài chính xanh, chính sách ưu đãi mới.
“Bộ tiêu chí nếu không mang tính bao trùm, thông lệ quốc tế sẽ rất khó huy động nguồn lực. Trong thời gian tới, chúng tôi kỳ vọng ban hành chi tiết các lĩnh vực, dự án phù hợp định hướng tăng trưởng xanh. Đây là những định hướng, tiêu chuẩn phù hợp thông lệ quốc tế. Trên cơ sở này, các bộ ngành sẽ xây dựng tiêu chuẩn của từng bộ ngành”, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nói.
Liên quan đến việc xây dựng bộ tiêu chí xanh, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, cùng với nguồn lực của nhà nước, FDI, nguồn vốn của doanh nghiệp và người dân thì nguồn tín dụng từ ngân hàng là rất quan trọng cho phát triển kinh tế cũng như tăng trưởng xanh.
Thực hiện chiến lược quốc gia tăng trưởng xanh, ngành ngân hàng cũng như Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng các chương trình hành động trong toàn hệ thống. Đặc biệt trong quá trình điều hành Ngân hàng Nhà nước đã có những giải pháp đến toàn bộ hệ thống tín dụng để làm sao hướng dòng vốn ưu tiên cho vay với các dự án xanh.
“Năm 2017 khi bắt đầu thống kê các nguồn lực tín dụng đầu tư cho các dự án xanh thì chỉ nhận được báo cáo của 15 tổ chức tín dụng với quy mô khiêm tốn. Song ở thời điểm hiện tại đã có 40 tổ chức tín dụng báo cáo có tài trợ cho các dự án xanh với quy mô trên 500.000 tỷ đồng, chiếm trên 4% tổng dư nợ của nền kinh tế, cũng như đạt tốc độ tăng trưởng trên 20%”, bà Giang thông tin.
Song Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cũng thừa nhận hiện các tổ chức tín dụng gặp nhiều khó khăn trong quá trình thẩm định các dự án xanh (mang nhiều yếu tố kỹ thuật, môi trường chuyên ngành). Hiện Thủ tướng Chính phủ đang giao Ngân hàng Nhà nước xây dựng ban hành một danh mục cũng như tiêu chí xanh.
Điều này sẽ có hữu ích rất nhiều giúp cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc xây dựng cơ chế chính sách, ưu đãi đầu tư cho các dự án xanh. Với ngành ngân hàng thì đây sẽ là nguồn tài liệu, bộ tiêu chí cho các ngân hàng thương mại thẩm định, đối chiếu xem xét quyết định cấp tín dụng.