Trên thế giới, chỉ một số ít quốc gia đặt mốc thời gian 2030–2032 cho việc chuyển sang IPv6-only. Điều này thể hiện quyết tâm chính trị cũng như năng lực hạ tầng kỹ thuật của Việt Nam trong việc kiến tạo một hạ tầng số an toàn, hiện đại, dựa trên công nghệ địa chỉ mới…
Ông Nguyễn Trường Thành, Giám đốc Kỹ thuật, Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), tại Diễn đàn Phát triển Hạ tầng số Việt Nam 2025 ngày 30/9, thông tin VNNIC sẽ phối hợp cùng các doanh nghiệp để triển khai trên nhiều tầng lớp, từng bước chuyển sang IPv6-only.
“Ở mạng kết nối, trước đây chúng ta vận hành song song IPv4/IPv6 (dual stack). Trong thời gian tới, VNNIC sẽ cùng các doanh nghiệp rà soát, đánh giá và bảo đảm hạ tầng sẵn sàng chuyển hoàn toàn sang IPv6-only theo lộ trình đã được ban hành”, ông Thành cho biết.
Ở mạng truy cập bao gồm băng rộng cố định (FTTH), di động 4G, 5G và tương lai là 6G, VNNIC làm việc chặt chẽ với các nhà mạng để chuẩn bị chuyển đổi.
Kết quả hiện khá tích cực. Mạng FTTH đã có 17,5 triệu thuê bao IPv6 trên tổng 21,5 triệu thuê bao; mạng di động đạt khoảng 95 triệu thuê bao.
Tuy nhiên, mảng dịch vụ nội dung vẫn triển khai chậm. Một số báo điện tử, trang tin hay ứng dụng lớn như Zalo đã áp dụng IPv6 full stack, nhưng nhìn chung tiến độ của các doanh nghiệp chưa đồng đều.
Chính phủ đã ban hành hành lang pháp lý thuận lợi, từ Nghị quyết 57 đến Nghị quyết 71. Song thách thức vẫn còn. “Về kỹ thuật, cần triển khai đồng bộ, không thể để nhà mạng đi trước, còn nội dung đi sau. Về chính sách và nhận thức, nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa coi IPv6 là cấp bách, trong khi IPv4 đã cạn kiệt”, ông Thành cho hay.
IPv6 không chỉ là một bước chuyển đổi để bảo đảm hạ tầng số an toàn, bền vững, thông minh và linh hoạt, mà còn là một thị trường khổng lồ.
Theo các tổ chức quốc tế, đến năm 2039, công nghiệp IPv6 có thể đạt doanh thu khoảng 90 tỷ USD. Riêng thị trường các sản phẩm, dịch vụ dựa trên IPv6 được dự báo đạt tới 10.800 tỷ USD vào năm 2030.
Đây là cơ hội lớn mà Việt Nam cần nắm bắt.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang tập trung phát triển Internet công nghiệp, nơi các thiết bị cảm biến và IoT đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Ở lĩnh vực này, IPv6 là giải pháp duy nhất để giải quyết bài toán kết nối, đáp ứng yêu cầu phát triển Internet công nghiệp trong tương lai.
Một số cột mốc quan trọng trong lộ trình tiến tới IPv6-only.
Năm 2026, triển khai mạng thử nghiệm, trước hết là IPv6-only cho 5G để đánh giá, làm cơ sở chuyển đổi.
Giai đoạn 2027 – 2030, mở rộng thử nghiệm trên nhiều hạ tầng.
Đến năm 2032, Việt Nam sẽ chính thức chuyển đổi sang IPv6-only và tắt IPv4.
Ông Thành nhận định: “Đây là một kế hoạch rất táo bạo. Trên thế giới, chỉ một số ít quốc gia đặt mốc thời gian 2030–2032 cho việc chuyển sang IPv6-only. Điều này thể hiện quyết tâm chính trị cũng như năng lực hạ tầng kỹ thuật của Việt Nam trong việc kiến tạo một hạ tầng số an toàn, hiện đại, dựa trên công nghệ địa chỉ mới”.
Hạ tầng số vững mạnh không chỉ là nền tảng để phát triển các công nghệ chiến lược, mà còn mang ý nghĩa rộng hơn, là động lực thúc đẩy kinh tế số và xã hội số.
Đánh giá về hạ tầng số Việt Nam, theo lãnh đạo VNNIC, trong những năm qua, hạ tầng viễn thông của Việt Nam đã phát triển rất mạnh mẽ.
Các tuyến cáp quang biển, cáp quang quốc tế và trục trong nước được mở rộng, bảo đảm kết nối thông tin cho nền kinh tế số. Việt Nam cũng đã triển khai 5G, nghiên cứu 6G và làm tốt công tác quản lý, vận hành các tài nguyên Internet quan trọng như hệ thống tên miền, địa chỉ IP và đặc biệt là chuyển đổi từ IPv4 sang IPv6.
Đến nay, Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu thế giới về IPv6, với tỷ lệ người dùng đạt 65%, xếp top 9 toàn cầu, top 2 ASEAN, và luôn duy trì trong top 10. Đây là bước đệm quan trọng để bảo đảm hạ tầng số phát triển an toàn, bền vững.
Tuy nhiên, bên cạnh những điểm mạnh, vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Việt Nam chưa làm chủ hoàn toàn các hạ tầng công nghệ chiến lược như điện toán đám mây (cloud), hiện còn phụ thuộc nhiều vào các công ty nước ngoài.
Một số doanh nghiệp trong nước đã triển khai nhưng quy mô chưa đủ lớn. Ở nhiều công nghệ lõi khác, chúng ta cũng đang phụ thuộc khá nhiều.
Nhà nước đã có chính sách nhằm khắc phục vấn đề này, chẳng hạn như các nghị định về phát triển và làm chủ công nghệ chiến lược.
Ông Nguyễn Trường Thành, Giám đốc Kỹ thuật, Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), cho rằng một hạ tầng số vững mạnh cần đáp ứng một số yếu tố sau.
Thứ nhất, dung lượng lưu trữ siêu lớn và băng thông siêu rộng. Trong kỷ nguyên số, dữ liệu phát sinh ngày càng khổng lồ, đòi hỏi không gian lưu trữ đủ lớn và khả năng truyền tải tốc độ cao, độ trễ thấp, để phục vụ các ứng dụng thời gian thực. Đây cũng là mục tiêu quan trọng trong Chiến lược phát triển hạ tầng số Việt Nam đến năm 2030.
Thứ hai, dữ liệu phải mở và liên thông để tạo nền tảng phát triển các dịch vụ số mới.
Thứ ba, hạ tầng số cần thông minh, linh hoạt và có khả năng phục hồi cao khi xảy ra sự cố.
Cuối cùng, an toàn, an ninh mạng và chủ quyền số là yếu tố then chốt. Điều này không chỉ nằm ở khả năng phòng vệ, chống lại các rủi ro, mà còn ở việc làm chủ công nghệ, làm chủ hạ tầng – từ đó bảo đảm tính độc lập và tự chủ trong kỷ nguyên số.
-Ngô Huyền
