Trong phiên 01/12, lãi suất chào bình quân VND trên thị trường liên ngân hàng bật tăng mạnh ở gần như toàn bộ các kỳ hạn ngắn. So với cuối tuần trước, lãi suất chào bình quân tăng từ 0,80 đến 1,62 điểm phần trăm ở các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống, ngoại trừ kỳ hạn 2 tuần giữ nguyên. Kết phiên, lãi suất tại kỳ hạn qua đêm – kỳ hạn chính chiếm khoảng 90% giá trị giao dịch – tăng vọt lên 7,00%/năm, mức cao nhất trong nhiều tháng trở lại đây; kỳ hạn 1 tuần lên 7,30%/năm; kỳ hạn 2 tuần ở mức 6,10%/năm và 1 tháng là 6,95%/năm.
Trong bối cảnh trên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ tiền Đồng cho hệ thống thông qua nghiệp vụ thị trường mở.
Ở kênh cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO), NHNN chào thầu tổng cộng 41.000 tỷ đồng ở bốn kỳ hạn trong ngày 01/12, tất cả cùng lãi suất 4,0%, gồm: 7.000 tỷ đồng kỳ hạn 7 ngày; 15.000 tỷ đồng cho mỗi kỳ hạn 14 và 91 ngày; cùng 4.000 tỷ đồng ở kỳ hạn 28 ngày. Như vậy, lượng OMO được NHNN chào thầu phiên đầu tháng 12 gấp gần ba lần so với phiên gần nhất là 28/11 (15.000 tỷ đồng).
Kết quả, thị trường hấp thụ 6.316 tỷ đồng ở kỳ hạn 7 ngày; 12.605 tỷ đồng ở kỳ hạn 14 ngày; 3.785 tỷ đồng ở kỳ hạn 28 ngày và toàn bộ 15.000 tỷ đồng kỳ hạn 91 ngày.
Trong khi đó, lượng OMO đáo hạn trong ngày lên tới 25.632 tỷ đồng. NHNN không phát hành tín phiếu mới và theo đó bơm ròng 12.077 tỷ đồng ra hệ thống ngân hàng trong phiên 1/12. Qua đó đưa lượng OMO lưu hành trên kênh cầm cố lên hơn 342.642 tỷ đồng, tương ứng với lượng thanh khoản hỗ trợ cao kỷ lục của NHNN.
Những diễn biến mới nhất trên thị trường tiền tệ cho thấy thanh khoản VND của hệ thống ngân hàng đang dấu hiệu thiếu hụt. Tình trạng này xuất hiện trong bối cảnh hiện đang là giai đoạn cao điểm cuối của năm của hệ thống ngân hàng với tín dụng thường tăng trưởng mạnh và dự kiến đạt khoảng 20% vào cuối năm 2025. Tình trạng này gây sức ép lên việc cân đối nguồn vốn của hệ thống ngân hàng, đặc biệt là khi tăng trưởng tiền gửi khách hàng thấp hơn nhiều so với tín dụng.
Thực tế, nhiều ngân hàng lớn ghi nhận mức tăng trưởng cho vay vượt xa huy động trong 9 tháng đầu năm như VPBank, ACB, SHB, MB,… Tình trạng này buộc các ngân hàng phải tăng lãi suất tiết kiệm, thu hút tiền gửi nhằm đảm bảo các tỷ lệ an toàn vốn. Trên bình diện toàn ngành, tín dụng toàn hệ thống tính đến cuối tháng 9/2025 tăng trưởng 13,4% – mức tăng trưởng cao nhất so với cùng kỳ của nhiều năm trở lại đây. Trong khi đó, tăng trưởng huy động đạt 9,7%, tạo ra chênh lệch đáng kể so với mức tăng mạnh của tín dụng.
Để hỗ trợ các ngân hàng, NHNN vẫn luôn duy trì vị thế bơm ròng thanh khoản VND từ đầu năm 2025 đến nay và được mở rộng mạnh mẽ kể từ cuối tháng 6. Theo NHNN, việc thực hiện các giải pháp điều hành nghiệp vụ thị trường mở nhằm giảm mặt bằng lãi suất thị trường liên ngân hàng để đáp ứng kịp thời, đầy đủ nhu cầu vốn thanh khoản cho các ngân hàng. Qua đó hỗ trợ các ngân hàng tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN để có điều kiện tiếp tục giảm lãi suất cho vay theo đúng định hướng, chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Bên cạnh đó, giữa tháng 11, NHNN đã triển khai thêm OMO với kỳ hạn lên tới 105 ngày. Trước đó, các kỳ hạn OMO của SBV thường chỉ dao động trong khoảng 7–91 ngày. Đồng thời mở rộng khối lượng chào thầu ở các kỳ hạn dài.
Theo giới phân tích, việc nâng kỳ hạn OMO cho thấy định hướng điều hành chính sách tiền tệ của NHNN trong giai đoạn cuối năm vẫn tập trung vào duy trì sự ổn định thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Và việc Nhà điều hành tập trung đấu thầu kỳ hạn dài hơn đồng nghĩa với việc lượng tiền hỗ trợ sẽ được duy trì lâu hơn, giúp ổn định mặt bằng thanh khoản và giảm thiểu biến động lãi suất trên thị trường liên ngân hàng.
Trước đó, khi các khoản OMO ngắn hạn (7 – 14 ngày) đáo hạn, lượng tiền rút khỏi hệ thống khiến thanh khoản có xu hướng thu hẹp. Dù NHNN đã kịp thời chào thầu bổ sung, sự biến động này phần nào gây ra nhịp “gồ ghề” trong dòng tiền của hệ thống ngân hàng.
