Phát biểu được đưa ra trong cuộc họp hôm 30-5 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ), khi cả Nga và Ukraine đều không cam kết tôn trọng 5 nguyên tắc mà ông Rafael Grossi đưa ra đối với khu vực nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.
Theo Reuters, IAEA đã cố gắng trong nhiều tháng để đạt được một thỏa thuận nhằm giảm nguy cơ xảy ra tai nạn hạt nhân thảm khốc do hoạt động quân sự cũng như pháo kích vào nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu này.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – Ảnh: REUTERS
Các nguyên tắc của ông Grossi – không được cả Nga và Ukraine cam kết tôn trọng – bao gồm việc không được tấn công vào hoặc từ nhà máy; không được có vũ khí hạng nặng như bệ phóng tên lửa, hệ thống pháo và đạn dược, xe tăng hoặc để quân nhân trú đóng tại khu vực nhà máy.
Ngoài ra, ông Grossi cũng kêu gọi cung cấp điện từ bên ngoài cho nhà máy và bảo đảm an toàn; bảo vệ tất cả các hệ thống thiết yếu của nhà máy khỏi các cuộc tấn công và phá hoại; không có hành động nào làm suy yếu các nguyên tắc kể trên.
Người đứng đầu IAEA cảnh báo các hoạt động quân sự hiện vẫn tiếp tục trong khu vực và có thể “gia tăng rất đáng kể” trong tương lai gần.
Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia cho biết: “Các đề xuất của ông Grossi nhằm đảm bảo an ninh cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia phù hợp với các biện pháp mà chúng tôi đã thực hiện từ lâu”.
Nga cho biết sẽ làm tất cả những gì có thể để bảo vệ nhà máy mà họ đã chiếm giữ hơn 1 năm, nhưng không đưa ra cam kết rõ ràng về việc thực hiện 5 nguyên tắc ông Grossi đề xuất.
Trong khi đó, đại sứ Ukraine tại LHQ Sergiy Kyslytsya cho rằng các nguyên tắc “phải được bổ sung bằng yêu cầu phi quân sự và giải phóng hoàn toàn nhà máy”.
Hiện Nga và Ukraine vẫn đổ lỗi cho nhau về các vụ pháo kích liên tục, nhiều lần làm đứt các đường dây điện quan trọng để làm mát các lò phản ứng.
TASS đưa tin hôm 31-5 rằng ông Rafael Grossi cũng bày tỏ hy vọng sẽ sớm đến thăm Kiev, Zaporizhzhia và có thể cả Moscow.
