Sinh viên Việt tại đại học trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên thế giới

Đây là đại học về trí tuệ nhân tạo (AI) đầu tiên trên thế giới, đồng thời được Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) đầu tư mạnh mẽ về khoa học công nghệ. Hồ Thành Công dành cho phóng viên Tuổi Trẻ một cuộc trò chuyện.

Có gì tại MBZUAI?

* Công có thể chia sẻ một chút về hành trình từ sinh viên toán ở Việt Nam đến khi nhận học bổng toàn phần của MBZUAI?

– Năm 2020 tôi tốt nghiệp khoa toán Trường đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TPHCM). Sau đó tôi làm việc với vị trí kỹ sư AI vì muốn ứng dụng những gì mình học vào môi trường thực tế. Sau một năm rưỡi tôi cảm nhận bản thân mình cần phải học lên nữa để có thể cập nhật kịp các kiến thức mới.

Học bổng sang MBZUAI rất “xịn”, bao gồm miễn tiền học phí, cấp ký túc xá miễn phí, miễn phí cả WiFi, điện, nước. Mỗi năm có một cặp vé về Việt Nam và được cấp một khoản tiền sinh hoạt phí mỗi tháng rất cao. Nhưng lúc đầu tôi hơi đắn đo do không biết UAE là nước nào và Abu Dhabi ở đâu, cũng chưa nghe ai đi du học ở Trung Đông.

Sau khi nộp hồ sơ tôi được mời làm bài thi đầu vào gồm kiến thức toán và tin học. Tiếp đó là buổi phỏng vấn với hội đồng nhà trường và chỉ sau hai tiếng tôi đã nhận được email được vào danh sách rút gọn của trường. Chỉ một ngày nữa là tôi nhận được thư báo đậu có điều kiện.

* Có lẽ nhiều bạn đọc đang rất tò mò về một đại học AI đầu tiên và đã được UAE đầu tư vô cùng mạnh mẽ những năm gần đây?

– Một điểm khác biệt lớn mà tôi nhận ra khi sang MBZUAI là cơ sở vật chất. Ở phòng lab của trường có khoảng 100 máy đều được trang bị GPU mạnh dành riêng cho sinh viên. Trường còn có một cụm máy chủ (cluster) lớn gồm nhiều GPU phục vụ cho các dự án nghiên cứu. Nếu các hệ thống sẵn có vẫn chưa đủ, sinh viên và nghiên cứu sinh có thể nộp đơn xin trường cấp thêm tài nguyên.

Tôi còn có cơ hội được làm việc với các giáo sư, các bạn nghiên cứu sinh đến từ các trường đại học hàng đầu trên thế giới như CMU, MIT, USC, University of Waterloo… 

Kiến thức của các môn học luôn được cập nhật và cung cấp những kỹ năng cần thiết. Chẳng hạn như có một môn thầy đưa bài tập về nhà yêu cầu sinh viên chạy thí nghiệm với một mô hình AI và phải thiết kế áp phích như để trình bày tại các hội nghị khoa học.

MBZUAI còn có Vườn ươm khởi nghiệp, thường tổ chức các khóa học khởi nghiệp, dạy sinh viên cách lên ý tưởng, đánh giá ý tưởng, xây dựng mẫu chạy thử và kêu gọi đầu tư. Các dự án tiềm năng từ các khóa học này có cơ hội nhận được nguồn tài trợ cho các dự án khởi nghiệp của trường. Các bạn cũng được kết nối với các nhà đầu tư lớn của UAE.

Những dự án AI thiết thực

* Thời gian qua Công đã có những dự án thú vị nào về AI có thể chia sẻ cho độc giả?

– Dự án về hướng dẫn viên bảo tàng ảo (MUSE) và dự án hệ thống theo dõi sức khỏe từ xa (REMONI) là hai dự án mà tôi tâm đắc nhất.

Với dự án MUSE, nó xuất phát từ niềm đam mê đi du lịch và tìm hiểu về lịch sử địa phương của tôi. Ở dự án này tôi xây dựng một hướng dẫn viên du lịch bảo tàng ảo. Người dùng chỉ cần chụp hình, quay hiện vật ở trong bảo tàng, hệ thống sẽ tự động nhận diện vật thể và cung cấp thông tin về vật thể đó. Đồng thời người dùng có thể hỏi thêm thông tin, tương tác như với hướng dẫn viên thông thường ở bảo tàng.

Để có bộ dữ liệu xây dựng hệ thống mẫu cho dự án này, tôi đã phải đi quay, chụp hết các hiện vật trong bảo tàng Lourve Abu Dhabi. Và dự án này đã giúp tôi và một sinh viên Việt Nam khác, Đoàn Duy Khải, giành giải 3 trong cuộc thi Hackathon về AI tạo sinh do Alibaba tổ chức năm 2023.

Về REMONI, động lực để tôi thực hiện dự án này nó xuất phát từ câu chuyện cá nhân mình. Bà ngoại tôi từng bị đột quỵ và bị liệt nửa người kèm theo bệnh nền là tiểu đường và huyết áp cao. Một đêm, bà thức dậy giữa khuya muốn tự mình đi vệ sinh và vô tình bị ngã, không tự đứng dậy được phải nằm đó đến gần sáng.

Tháng trước, tôi và giáo sư có họp với một nhóm các bác sĩ của một trong những bệnh viện nổi tiếng nhất Abu Dhabi là Cleveland Clinic Abu Dhabi (CCAD). Họ có cung cấp thông tin là các bệnh nhân bị tiểu đường của họ đang sử dụng một cảm biến để theo dõi nồng độ glucose. Họ rất mong muốn nhóm tôi sẽ tích hợp cảm biến này vào hệ thống. Tôi và giáo sư đang bàn xa hơn với CCAD về mô hình thí nghiệm, việc tuyển chọn các bệnh nhân để chạy thử.

* Được biết, dự án trên của Công cũng đã được chọn để giới thiệu trên nền tảng AI cho phát triển bền vững của Chương trình phát triển Liên hợp quốc. Công cũng đã được mời trình bày tại Liên hợp quốc. Cảm giác của bạn khi ấy thế nào?

– Lúc nhận được email thông báo dự án của tôi được chọn để giới thiệu trên một nền tảng của Liên hợp quốc, tôi đã không tin vào mắt mình. 

Trong cuộc họp thảo luận đầu tiên với đại diện phía Liên hợp quốc tôi đã rất run nhưng cũng rất may mọi thứ diễn ra khá suôn sẻ. Nhưng khi đến New York tôi nhận được thông tin từ phía Liên hợp quốc báo là sự kiện tôi tham dự sẽ được livestream trên trang web của Liên hợp quốc lại càng khiến tôi thêm lo lắng hơn nữa dù đã chuẩn bị kỹ.

Nhưng may mắn hôm đó tôi đã được gặp Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh. Khoảnh khắc đó tôi như muốn vỡ òa vì sáng giờ xung quanh tôi là đại biểu đến từ rất nhiều nước khác nhau làm tôi thêm áp lực về phần thuyết trình sắp tới. 

Được nghe tiếng Việt, được gặp người Việt ở nơi đất khách quê người giúp tôi cảm thấy an toàn và tự tin hơn để thực hiện tốt phần thuyết trình.

Tin vào bản thân mình

* Nhìn lại hành trình vừa qua Công thấy điều gì quan trọng nhất giúp mình đạt được những kết quả hiện tại?

– Tôi nghĩ là dám thử và tin vào bản thân mình. Tôi từng sợ rất nhiều thứ và luôn ưu tiên chọn những lựa chọn an toàn. Cũng đã có nhiều cơ hội đến, tôi cũng đã từng thấy rất nhiều bài đăng giới thiệu về các chương trình học bổng khác nhưng tôi luôn nghĩ mình không đủ năng lực để đạt được và luôn tự ti với trình độ tiếng Anh của mình nên thường đắn đo nhiều để rồi cơ hội vụt qua.

Sau một khoảng thời gian đi làm với một việc làm ổn định, tôi cảm thấy nếu tôi cứ an toàn như vậy thì sau này nhìn lại tuổi trẻ của mình tôi không có gì để tự hào về bản thân mình cả. Chưa kể với tốc độ phát triển của AI, nếu tôi cứ an toàn mãi thì sau này có thể sẽ bị AI thay thế.