Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam soạn thảo và xem xét ban hành luật riêng điều chỉnh về trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của quốc gia và xu hướng chung của thế giới. Dù vậy, theo các đại biểu Quốc hội, vẫn còn nhiều nội dung tại dự thảo này cần điều chỉnh, bổ sung để Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là một đạo luật công nghệ, mà là một đạo luật của tương lai…
Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam soạn thảo luật riêng về AI nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển quốc gia và xu hướng toàn cầu. Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng dự thảo cần điều chỉnh, bổ sung để không chỉ là một đạo luật công nghệ mà còn là một đạo luật của tương lai. Các vấn đề cần làm rõ bao gồm: Quỹ AI, Ủy ban Quốc gia về AI, bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương, ứng phó với tác động đến việc làm, và tích hợp AI vào chương trình giáo dục.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị bổ sung nghĩa vụ kiểm soát khả năng tự sinh của mô hình AI, vì AI hiện nay có thể tự sinh ra mã nguồn, công cụ tấn công, và vũ khí số ngoài ý muốn. Ông nhấn mạnh cần có cơ chế cảnh báo, chặn, giới hạn đầu ra để bảo đảm an ninh mạng và an ninh quốc gia.
Đại biểu Nguyễn Hữu Toàn cho rằng cần làm rõ quy định về quốc phòng, an ninh và cơ chế kiểm soát sự cố AI rủi ro cao. Ông đề nghị không loại trừ hoàn toàn các hệ thống AI phát triển cho mục đích quốc phòng, an ninh, mà nên giao cho Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an hướng dẫn.
Một vấn đề khác là mức độ rủi ro hệ thống AI, được phân loại thành 4 cấp độ: rủi ro không chấp nhận được, rủi ro cao, rủi ro trung bình và rủi ro thấp. Đại biểu Nguyễn Quang Huân nhận định quy định này còn mang tính định tính, khó xác định và cần có tiêu chí cụ thể hơn. Dự thảo Luật cũng chưa có điều nào quy định về các hành vi bị nghiêm cấm, trong khi đây là “lá chắn pháp lý” để ngăn AI trở thành công cụ gây hại.
Quỹ AI cũng là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm. Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề nghị làm rõ chức năng, nhiệm vụ của Quỹ AI để tránh trùng lặp với các quỹ hiện có. Bà cũng lo ngại việc mỗi luật ban hành lại có một quỹ kèm theo, gây lãng phí ngân sách.
Về bảo vệ người dễ bị tổn thương, nhiều đại biểu đề nghị mở rộng đối tượng cần bảo vệ, không chỉ trẻ em mà còn người lớn tuổi, người dân ở vùng sâu, vùng xa, và người có hạn chế về khả năng nhận thức.
Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh cũng nhận định việc ứng phó với tác động đến thị trường lao động chưa được đề cập trong dự thảo Luật. Bà đề nghị cần có quy định để cân bằng giữa việc ứng dụng AI và bảo đảm việc làm, khuyến khích sử dụng lao động con người trong các lĩnh vực dịch vụ cơ bản. Ngoài ra, cần có cơ chế đào tạo, chuyển đổi việc làm và chính sách trợ cấp thất nghiệp cho những người bị mất việc làm do AI.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng Dự án Luật Trí tuệ nhân tạo là đạo luật mang tính “mở đường”, có ý nghĩa quan trọng đối với năng lực cạnh tranh quốc gia. Ông nhấn mạnh Luật Trí tuệ nhân tạo phải vì con người, hướng đến con người và bảo vệ con người. Quốc hội cần tiếp cận AI với tinh thần “không e ngại nhưng cũng không chủ quan”, đặt con người ở vị trí trung tâm. Ông đề nghị Chính phủ và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đại biểu, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật hiện hành, và lấy con người làm trung tâm.
Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 49-2025 phát hành ngày 06/12/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
https://premium.vneconomy.vn/dat-mua/an-pham/tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-49-2025.html:
-Nam Anh
